Kurti paralajmëron nga Berlini zgjidhje për Asociacionin dhe votim për lejimin e
Liberalizimi i vizave në pikëpyetje edhe në gjysmën e parë të 2019’s
Vendimi mbi liberalizimin e vizave, sipas të gjitha gjasave, nuk do merret sivjet, por edhe gjysma e parë e vitit që vjen mbetet nën pikëpyetje të madhe meqë fati i lëvizjes së lirë të kosovarëve do varet nga “mëshira” e njërit shtet mosnjohës.
Shkruan: Gjeraqina Tuhina
Ndonëse Komisioni Evropian qysh në korrik ka konstatuar se Kosova i ka përmbushur të gjitha kriteret për liberalizimin e vizave, ndërsa ky vlerësim gjeti mbështetjen e menjëherëshme të Parlamentit Evropian, shtetet anëtare të BE-së tani po dërgojnë sinjale të mungesës së vullnetit politik që të shtyejnë tutje këtë çështje dhe mundësojnë daljen e kosovarëve nga izolimi shumëvjeçar.
Sipas disponimit aktual të shteteve anëtare të BE-së, është i pakët numri i atyre që konsiderojnë se kosovarëve duhet hequr vizat.
Takimet e zhvilluara në mes të shteteve anëtare e ku janë diskutuar vizat, ka treguar numër të konisderueshëm të shteteve që hezitojnë të shkojnë në këtë drejtim.
Nga burimet mirë të informuara nga takimi i fundit i javës së kaluar, merret vesh se 10 deri 12 shtete anëtare të Bashkimit Evropian kanë shprehur rezervat në lidhje me vizat për Kosovën, andaj edhe është krijuar disponimi se “nuk ka nevojë për nguti në këtë drejtim”.
Kjo ka bërë që dosja të vazhdon të mbetet në nivel të diplomatëve të shteteve anëtare dhe most t’iu dorëzohet ambasadorëve të BE-së.
Sipas procedurave, vetëm kur të vie deri te përafrimi i qëndrimeve në mes të shteteve të Bashkimit Evropian, dhe krijohen kushtet që shumica relevante të deklarohet pro vendimit, çështja dorëzohet në nivel më të lartë – atij të përfaqësuesëve të përhershëm në BE, të cilët praktikisht përgatisin vendimin, i cili më pas formalisht, merret në nivel të ministrave.
Në rrethanat e krijuara, po zbehen gjasat që liberalizimi i vizave për kosovarët të përfshihet në agjendën e takimit ministror të dhejtorit dhe në këtë mënyrë humbet shansi që vendimi të merret sivjet.
Ndër arsyet kryesore që përmenden në këtë hezitim që të mundësohet lëvizja e lirë për kosovarët, janë zgjedhjet evropiane që do mbahen në muajin Maj të vitit tjetër, si dhe masat parandaluese që i ndërmerr secili shtet i BE-së që të amortizojë fitoren e forcave të djathta, të cilat edhe ashtu po trokasin fuqishëm në dyert e institucioneve evropiane.
Meqë migracioni dominon në debatet në nivel evropian, vizat në rastin e Kosovës rrezikojnë të bëhen pjesë e diskursit dhe këtu qëndron njëra ndër arsyet përse shtetet anëtare kanë bërë një lloj tërheqje.
Shumë diplomat evropian nënvizojnë se menjëherë pas zgjedhjeve të Majit pritet të relaksohet atmosfera në mes të shteteve anëtare, dhe gjërat mund të nisin të lëvizin.
Mirëpo, një rrethanë tjetër rënduese për vizat krijohet në ditën e parë të vitit 2019 kur presidencën e radhës e merr Rumania, e cila është një nga pesë shtete mosnjohëse të pavarësisë së Kosovës.
Zyrtarët e këtij shteti tashmë kanë paralajmëruar se Ballkanin Perëndimor do e fusin në mesin e prioriteteve të presidencës.
Gjithnjë sipas zyrtarëve të qeverisë në Bukuresht, do bëhet e qartë se presidenca e radhës e BE-së do jetë “status neutrale” ndaj Kosovës.
Ekzistojnë dy skenare që mund të ndodhin si pasojë e pikërisht këtij “neutraliteti” rumun ndaj Kosovës.
Skenari i parë është që Rumunia, megjithatë, të vendosë të përfshijë në agjendën e takimit ministror të qershorit, çështjen e vizave.
Si presidencë, Rumunia nuk mundet të votojë kundër çështjes të cilën e ka futur vetë në agjendë.
Vota rumune do kishte peshë relevante duke pasë parasysh numrin e qytetarëve që përfaqëson ky shtet e që ka ndikim në krijimin e shumicës së kualifikuar që është e dosmodoshme për vendim pozitiv.
Skenari i dytë (e i cili duket më real) do ishte ai ku presidenca nuk e përfshinë çështjen e vizave në agjenden e qershorit, duke u arsyetuar me motivet e “neutralitetit ndaj statusit”.
Në këtë mënyrë, gjithçka i lihet në përgjegjësi të presidencës tjetër.
Finlanda merr mandatin në kyre të BE-së, pas Rumansë, më 1 korrik të vitit 2019.
Kështu, vetëm në gjysmënvjetorin e dytë të vitit tjetër, gjërat mund të nisin të lëvizin nga qorrsokaku e në drejtim të daljes nga tuneli i izolimit.
Ironikisht, afatet më optimale kur kosovarët do mund të gëzojnë lirinë e lëvizjes, do koincidojnë me shënimin e dhjetvjetorit prej se të tjerët në rajon dolën nga izolimi.
(Autorja është korrespodente e rregullt e Radio Televizionit të Kosovës nga Brukseli. Kjo analizë është shkruar enkas për portalin Pista.News)