Vdes mamia llapjane Sanije Topanica, iu ndihmoi grave në lindje gjatë luftës
Arkivë: Kjo është jeta dhe vepra e Shaban Shalës, mësuesit dhe veprimtarit të shquar llapjan!
Portali infromativ PodujevaPRESS, sot, me rastin e 84 vjetorit të lindjes së mësuesit dhe verprimtarit të shquar të qështjes kombëtare, Shaban Shala, ndanë për ju pjesë nga vepra dhe jeta e tij.
Shaban Shala u lind më 16 shkurt të vitit 1933 në Letanc të Podujevës në një familje liridashëse e trim. Sikurse shumë moshatarë të tjerë të tij, fëmijërinë e kaloi në kushte teje të vështira ekonomike e shoqërore, që popullit ja kishte imponuar hegjemonizmi serbomadh para dhe pas Luftës së Dytë Botërore.
Mësimet e para i mori në shkollën fillore në vendlindje, ndërsa shkollën normale e kreu në Prishtinë. Që në klasat e para u dallua me zellin, sjelljet dhe virtytet e një të riu shembullor.
Shaban Shala filloi të punoi si mësues qysh në moshën e re 15 vjeçare, në fshatra të ndryshme të rajonit të Llapit e Gallapit. I donte shumë nxënësit e mirë, fshatarët, e sidomos “njerëzit e përvuajtur” dhe me epitet fliste për jetën dhe veprimtarinë e figurave kombëtare, Demë Ahmetit, Haxhi Sadriut, Islam Ukës, si dhe për historinë kombëtare që nga ilirët e këndej. Fliste për Hasan Prishtinën, Ismajl Qemailin, Luigj Gurakuqi, Azem e Shotë Galicën etj
Së këndejmi Shaban Shala, krahas suksesit në fushë të veprimtarisë arsimore pedagogjike, në të gjitha shkollat ku punoi kurrë nuk ndërpreu luftën për të drejtat kombëtare e njerëzore të shqiptarëve që jetonin në Kosovë dhe trojet e tjera stërgjyshore në Jugosllavi.
Pas një veprimtarie të dendur politike e kombëtare Shabani, bashkë me Ibrahim Demollin, Shaban Zhjeqin, e Nuhi Gashin, vendosin të kalojnë kufirin për në Austri, e që atje të njoftojnë opinionin ndërkombëtar për gjenocidin që zhvillonte pushteti serb mbi popullin shqiptar.
Duke kaluar kufirin, në Maribor arrestohen nga organet kufitare dhe burgosen dhe më pas i kthyen në burgun e Prishtinës. Ndërsa, kjo burgosje tregon qartë së ishin duke u përcjellë nga UDB-ja.
Shaban Shala në burg u torturua me egërsi dhe mizori të madhe që të zbulonte sekretet e organizatës Nacional Demokratike Shqiptare në Llap.
Nga burgu Shaban Shala doli moralisht dhe fizikisht i thyer, mirëpo për shkak të torturave të rënda u detyrua të shtrihej në spitalin e Nishit, pastaj në atë të Beogradit dhe pas një kohe merr veten dhe kthehet në vendlindje.
Ngase propagande antishqiptare serbe nëpërmjet spiunëve të vet e shpall si njeriun më të rrezikshëm për sistemin në fuqi dhe u sugjeron përgjegjësve të arsimit që ta lënë pa punë, ai lëshon vendlindjen për t’u larguar nga sytë e agjentëve të qeverisë dhe gjen punë ne fshatin Dabishevc e pastaj në Tugjec të Kamenicës. Edhe këtu e vazhdoi veprimtarinë e vet politike e arsimore.
Shabani i filloi kontaktet e sërishme me shokët që nuk ishin burgosur me qëllim që organizata NDSH ta vazhdonte rrugën e nisur, duke përtërirë radhët e NDSH-së me anëtarë të rinj, trima e të pathyeshëm.
Rrjeti i spiunazhit të UDB-së e ndoqi me kujdes çdo lëvizje të tij dhe përpiqej ta neutralizonte veprimtarinë e tij arsimore e kombëtare, kështu që burgoset për të dytën herë më 28 shkurt të vitit 1956, në Gjilan, në moshën 23 vjeçare.
Në burgun e Gjilanit Shaban Shala kaloi ditët më të rënda në jetën e tij, ndërkohë që edhe populli i tij prej aksionit famëkeq të mbledhjes së armëve po kalonte çastet më të vështira, mirëpo ai asnjëherë nuk u thye dhe nuk deklaroi asgjë për shokët, e po ashtu edhe mbrojti “pafajësinë e vet dhe u lirua nga akuza.
Pas daljes nga burgu i Gjilanit ai prapë humb vendin e punës, iu ndalua puna me nxënës mirëpo, ky veprim represiv i organeve të atëhershme shtetërore antishqiptare për të nuk ishte fare e befasishme.
Për të siguruar kafshatën e gojës, për vete e për familjen, Shaban Shala kërkon edhe gjen punë në një shkollë fillore në Tetovë. Gjatë periudhës së mësuesisë në Tetovë Shabani thelloi mësimet dhe, pa shkëputje nga puna kreu kursin e mesëm në Pejë, në vitin 1957.
Në vitet 1956 dhe 1957 NDSH-ja përtëritet me anëtarë të rinj. Organizohen disa tubime, ku bisedohej për avancimin e çështjes shqiptare. Në një mbledhje në fillim të vitit 1957 u zgjodh kryesia e re me Shaban Shalën kryetar, ndërsa nga fundi i vitit 1957 NDSH shtrihet me një shpejtësi të madhe pothuaj në të gjitha komunat shqiptare, që, pa dyshim, ishte edhe pasoje e një veprimtarie të Shaban Shalës.
Më 1960 e 1961 vetëm në kalanë antike të Zveçanit Shabani me disa shokë ngritën 8-tetë flamuj. Ndërkaq në trenin i cili qarkullonte në relacionin Mitrovicë-Beograd, vendosën disa flamuj, të cilët valuan deri në Beograd. Asaj kohë shumë flamuj kombëtarë u shpërndanë edhe në Prishtinë, Podujevë, Gjilan, Kamenicë, Kaçanik, Vushtrri, Pejë e Gjakovë.
Por prapë, rrjeti i spiunazhit serb, siguroi “disa fakte” e një dokument që e kishte nënshkruar vetë Shabani, e arrestuan më 27 shtator 1962.
Shabani u dënua me dy vjet dhe burgun e vuajti për të mos dal kurrë më: një ditë para se të lirohej nga burgu, që u fal nga autoritetet qeveritare ne amnisti, nga torturat që ia bënë gjatë asaj natë, vdiq më 20 janar 1963.
Sipas dëshmitares Hyrije Hana, e cila thotë se Shabani vdiq duke brohoritur “Për atdhe, gjuhë e flamur, populli shqiptar nuk ngopet me vdekje kurrë”, jeta ime u qoftë falë këtyre idealeve, e jo juve, gjakpirës.
Shaban Shala vdiq ende pa i mbushur plot 33 pranvera, ndërsa la pas vete vepra dhe mësime tek brezat dhe gjeneratat e ardhshme, të cilave u shërbeu në frymëzim dhe motiv, që për asgjë të gjallë, mos të dorëzoheshin para krimeve dhe robërisë serbomadhe.
Jeta dhe vepra e Shabanit u bënë udhërrëfim për shumë të rinj dhe të reja drejtë rrugës për LIRI DHE PAVARËSI.
Këto të dhëna janë mbledhur nga libra dhe punime të ndryshme shkencore mbi funksionimin e organizatës Nacional Demokratike Shqiptare.
(Redaksia e portalit informativ PodujevaPRESS ka përmbledhur pjesë nga vepra dhe jeta e Shaban Shalës e cila është shumë fish me pasur dhe e gjerë sesa është pasqyruar në këtë shkrim. Qëllimi këtij shkrimi ishte të dalin në dritë informata dhe brezat e rinj llapjanë të din më shumë për veprat dhe jetët e kolosëve të kësaj treve)
© PodujevaPRESS. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara