Vdes mamia llapjane Sanije Topanica, iu ndihmoi grave në lindje gjatë luftës
ARKIVË: Ceremoniali i Dasmës në Llap
Ceremonia e dasmës në llap, fillonte me sitjen e miellit për “kulaçin e nuses”. Sitja e miellit, varësisht nga fshatrat e caktuara bëhej natën, para se të lind dielli, ose para dite, pasi të ketë lindur dielli. Me rëndësi është se sitjen së pari duhet ta fillojë një djalë i “gëzueshëm” me të dy prindërit gjallë dhe në kokë duhet ta mbajë plisin e bardhë. Më pastaj, këtë ceremony të shoqëruar edhe me këngë e vazhdojnë vajzat – të voglat e të rriturat ndërrohen me radhë, në mënyrë që të nderohet çdo shtëpi, por në kokë gjithnjë e pamungueshmë duhet secila ta mbajë plisin e bardhë.
Interesant dhe me rendësi, plisin e bardhë e jo ndonjë kësule tjetër! Dukuri për ta shënuar, sepse njëherësh tregon edhe se si ruhet tradita e veshjes së mirfilltë popullore – kombëtare. Simpatia ndaj plisit është gjithnjë prezente, ky mbahet “për qef”, ruhet edhe në ndonjë raft a dollap të dhomës, nderim e kujtim ndaj traditës, mbahet aktivisht dhe përdoret për simbolikë domethënie të caktuar në ceremoni e ritual të ndryshme.
LEXO EDHE: A e dini kur përmendet Podujeva për herë të parë gjatë historisë?!
Plisi është petk i veshjes shumë i lashtë, që heq rrënjët që nga ilirët dhe jeton ende e mbahet aktivisht ose edhe në forma tjera. Kaq për plisin e bardhë, ndërsa për këtë rit të shtojmë se me të shfaqet dëshira që nusja të ketë djalë, por njëherësh në të gërshetohet edhe elementi i bukës ritual në që përgjithësisht ka lidhje të drejtëpërdrejt ose tërthore me kultin e demonit të drithit që sillte fat, mbarësi e pjellori.
Ka edhe shumë zakone e doke të tjera që kanë për qëllim mirëvajtjen e bashkëshortëve të rinjë, mbrojtjen e tyre nga të këqijat e ndryshme etj. Fjala vjen, në të kaluarën nusja mbulohej me duvak të kuq, qerrja e nuses po ashtu mbulohej me qilima të kuq, nuses i afrohej në prehër një djal i vogël i mbuluar me pshtjellak të kuq etj.
Të gjitha këto zakone e veprime na dalin të shoqëruara me praninë e ngjyrës së kuqe dhe jo pa qëllim.
Në shkencë, përveç të tjerash, ngjyra e kuqe shpjegohet si dokë me fuqi mbrojtëse dhe si simbol i jetës e i shëndetit. Në doket e zakonet e përshkruara kjo ngjyrë shfaqet si apotropeon./PodujevaPRESS/
Bëje LIKE faqen PodujevaPRESS për tu njohur me lajmet e fundit nga Podujeva: KLIKO KËTU
(Redaksia e portalit informativ PodujevaPRESS ka përmbledhur pjesë të shkrimeve për jetë dhe të kaluarën e banorëve të Podujevës nga punime të ndryshme shkencore. Qëllimi i këtij shkrimi ishte të dalin në dritë informata dhe brezat e rinj llapjanë të din më shumë për banorët e kësaj treve, traditat dhe zakonet e tyre, ndërsa foto në këtë shkrim është ilustrative )